Het stimuleren van de biodiversiteit, bodemverbetering en de tuin klimaatbestendig maken; tijdens de Week van de Groene Tuin van 26 maart t/m 1 april worden we aangespoord om nog meer aandacht aan dit soort topics te besteden. Sanne Janssen van Milieu Centraal geeft tips voor het aanleggen van een groene, klimaatbestendige tuin.
“Een groenere tuin draagt bij aan het oplossen van allerlei maatschappelijke uitdagingen”, vertelt Sanne Janssen, verantwoordelijk voor het thema tuin binnen voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. “Zo zorgt het voor het behoud en herstel van de biodiversiteit en een groene tuin is beter opgewassen tegen extreme weersomstandigheden, zoals hitte en regen. Oftewel: je hebt een meer klimaatbestendige tuin.” Een groene tuin zorgt voor verkoeling in de zomer en het regenwater kan goed weglopen in de grond.
60 procent groen
“Een groene (gevel)tuin, maar ook een groen balkon of dak kan regenwater goed opvangen en werkt verkoelend in periodes van hitte”, legt Sanne uit. “Het is een misverstand dat een betegelde tuin onderhoudsvriendelijker is: doordat regenwater minder goed kan weglopen in een betegelde tuin, ontstaat er groene aanslag op de tegels. In een natuurlijk ingerichte tuin, laat je de natuur het werk voor je doen.”
Niet voor niets worden er steeds terugkerende campagnes ingezet die het ‘tegelwippen’ stimuleren. “Zorg ervoor dat minimaal 60 procent van je tuin uit groen bestaat en kies voor het overige een halfverharding, zoals schelpen, boomschors, grind, houtsnippers of split, een waterdoorlatende klinker of een terras met brede voegen. Zo kan het regenwater goed de bodem intrekken.”
Zorg voor een gezonde bodem
In een rijke en luchtige voedingsbodem groeien planten goed én het is essentieel voor de sponswerking. Bij een ongezonde, verharde bodem blijft het water er lang bovenop liggen en kan het niet goed de grond in zakken. Maak de bodem gezond en vruchtbaar door er compost of organische mest door te scheppen. Maar gebruik niet te veel mest, want dan worden planten juist slap en kwetsbaar.
Vang regenwater op
“Waar we aan de ene kant steeds vaker met droogte te maken hebben, valt er aan de andere kant veel neerslag. Door overtollig regenwater op te vangen, zorgen we ervoor dat je in tijden van droogte je tuin mooi en gezond kunt houden zónder veel kraanwater te gebruiken. Zo krijg je een klimaatbestendige tuin.” Je kunt het regenwater bijvoorbeeld opvangen in een regenton of onder de grond in infiltratiekratten.
Regenpijp afkoppelen
“Omdat een regenton al snel gevuld is, zou ik nog liever adviseren om het regenwater lokaal op te vangen. Dat kan door de regenpijp af te koppelen en het water af te voeren naar een lager gedeelte van je tuin, een wadi bijvoorbeeld. Het regenwater stroomt dan niet meer direct het riool in, maar het wordt langdurig opgevangen in je tuin en kan geleidelijk in bodem inzakken. Zo kan het riool beter omgaan met veel neerslag én wordt het regenwater niet onnodig gezuiverd.”
Water opvangen in je tuin
- Onderzoek eerst of je op geschikte grond tuiniert. Een tuin met zandgrond is vaak geschikt voor het opnemen van veel water, kleigrond is dat vaak niet. Als het grondwaterpeil te hoog is in je tuin, is afkoppelen geen goed idee. Dit merk je snel wanneer je een gat graaft. Vult dat zich meteen met water? Dan is het grondwaterpeil te hoog.
- Voer een emmertest uit om te kijken of je tuin water goed op kan nemen en af kan voeren: graaf een gat van 30 x 30 x 30 centimeter. De bodem bedek je met een laagje zand. Daarna vul je het gat twee keer geheel met water en laat je dat weglopen. Voor de echte test vul je het gat daarna nog één keer met een emmer water (ongeveer 10 liter). Als het water binnen een halfuur verdwenen is, dan is de grond voldoende doorlatend. Duurt het langer dan vier uur? Schakel dan professionals in om je te adviseren over het afkoppelen.
- Het afkoppelen van je regenpijp kan heel simpel, door de regenpijp laag bij de grond door te zagen en het water via een steen weg te leiden.
- Leg eventueel een gootje aan met stenen of cement om het water uit de regenpijp naar een verder gelegen deel van de tuin te leiden.
- Je kunt het water vervolgens op twee manieren laten infiltreren. Gewoon de tuin in, maar dan moet je voldoende niet-betegelde ruimte hebben. Voor elke m2 dak die wordt afgekoppeld, moet je ongeveer een halve m2 niet-betegelde grond hebben met een diepte van 5 tot 7 centimeter. Ook kun je werken met een kleiner oppervlak met meer hoogteverschillen (zoals een wadi). Een wadi is vaak langere tijd drassig; kies daarom voor planten die zowel goed tegen droge als natte voeten kunnen.
TIP:
In sommige gemeenten kun je subsidie krijgen voor verschillende klimaatadaptieve maatregelen. Kijk op groenesubsidiewijzer.nl of je bij jouw gemeente subsidie kunt krijgen voor het vergroenen en maken van een klimaatbestendige tuin.
Week van de Groene Tuin, doe mee!
Tegels liften, een groen dak aanleggen, hoogteverschillen aanbrengen, bomen planten en geveltuintjes aanleggen. Enthousiast geworden om je tuin nog klimaat- en diervriendelijker te maken? Doe mee met de Week van de Groene Tuin van 26 maart t/m 1 april. Ga zelf aan de slag met onze tips en kijk welke groene activiteiten er bij jou in de buurt zijn. Heb jij een groene tuin of groen balkon die het verdient om in de schijnwerpers te staan? Dan kun je ook meedoen aan de fotowedstrijd via de weekvandegroenetuin.nl/fotowedstrijd.
