Sieruien: Betoverend mooi

De kogelronde bloemen van sieruien vormen in het late voorjaar en zomer blikvangers in de tuin. Elke bloem, of beter gezegd bloeiwijze, is een kunstwerkje op zich want deze bestaat uit ontelbare stervormige bloempjes. Ze staan aan het eind van een stevige, kaarsrechte stengel en vooral als ze op enige hoogte boven de overige borderplanten lijken te zweven, geeft dit een sprookjesachtig effect.

Sieruien – althans de soorten met kogelronde bloeiwijzen – springen niet alleen in het oog door hun bijzondere bloemvorm. Ook hun bloeitijd is bijzonder. Ze worden geschaard onder de voorjaarsbloeiende bollen, maar ze bloeien pas nadat de krokussen, tulpen en narcissen allang zijn uitgebloeid.

Mooie opvulling

Sieruien vullen mooi het bloeigat op dat eind mei in veel tuinen ontstaat. De tijd van de uitbundig bloeiende voorjaarsbloeiende bomen, heesters en vaste planten (zoals magnolia en forsythia) is dan voorbij, terwijl de zomerbloeiende types zich nog aan het ontwikkelen zijn.

De eerste sieruien zoals de dieppaarse Allium ’Purple Surprise’ bloeien vanaf half mei en zijn dan prachtig te combineren met laatbloeiende tulpen, akeleien en diverse Euphorbia’s. In juni vormen sieruien verrassende combinaties met vaste planten zoals tuingeraniums, kattenkruid en salvia’s.

Sieruien planten

Alliums kun je het beste planten tussen oktober en half december, in een vorstvrije periode. Plant ze liefst op een zonnige plek, in goed doorlatende grond die ’s winters niet te nat is. Het mooiste effect krijg je als je ze in groepjes van 5-7 bij elkaar plant.

Voor een natuurlijk beeld strooi je de bollen losjes uit in de border en plant je ze vervolgens dáár waar ze terecht zijn gekomen. Zorg dat ze zo’n 10 cm onder de grond komen. Wordt er de eerste dagen na het planten geen regen voorspeld, giet de bollen dan na aanplant; alleen in vochtige grond kunnen ze wortels ontwikkelen. Dek pas geplante bollen bij strenge vorst af met een laag blad of dennentakken.

Eindeloos combineren

Met sieruien kun je eindeloos combineren! En ook na de bloei zijn de bloeiwijzen zeer aantrekkelijk. Uit de stervormige bloempjes
ontwikkelen zich – althans bij de niet-steriele selecties – kleine zaaddoosjes waardoor de ingedroogde bloeiwijze nog maandenlang als een kunstwerkje oogt. Knip de uitgebloeide bloemen dan ook niet af!

De zaadvorming gaat helaas wel enigszins ten koste van de bloei in het volgende jaar. De bollen van sieruien kun je namelijk meerdere jaren in de grond laten zitten – vergeleken bij veel tulpen scheelt dat dus veel werk! – maar je zult zien dat de bloeiwijze elk jaar wat kleiner wordt. Je kunt proberen dit te voorkomen door na de bloei wat organische mest rond de sieruien te strooien.

Sieruien rooien

Zijn de bloemen na verloop van jaren niet meer om over naar huis te schrijven? Rooi ze dan na de bloei en houd ze in de zomer over op een droge plek, bij voorkeur met een temperatuur van 20-25 °C. Plant de bollen in het najaar weer in de border maar liefst op een andere plek om de kans op ziekten te verminderen.

Nadeel

Sieruien hebben één nadeel; hun bladeren worden vaak al geel als de bloemen nog in bloei moeten komen. Daarom kun je de bollen het beste planten tussen bossige vaste planten zoals tuingeraniums of hosta’s die het afstervende Allium-blad camoufleren. Meestal wordt beweerd dat je het blad pas mag weghalen als het helemaal is verdord – net zoals bij andere bolgewassen – omdat de energie uit het blad dan weer ten goede komt aan de bol.

Tuinontwerpster Jacqueline van der Kloet, gespecialiseerd in het combineren van vaste planten met  voorjaarsbloeiende bollen, denkt daar anders over. In haar boek ‘Bloembol & Co’ schrijft ze dat lelijk Allium-blad al tijdens de bloei mag worden weggesneden ‘want de eigenlijke bollen zijn op dat moment, anders dan bij alle andere bollensoorten, al volgroeid’.

Soorten sieruien

Overigens zijn er tegenwoordig ook sieruien waarbij het blad minder snel vergeelt. Dat geldt in ieder geval voor de witte Allium ’Mount
Everest’, de excentrieke Allium schubertii met zijn spinachtige bloeiwijze en de imposante Allium ’Ambassador’ die 1 meter hoog wordt
en fors, glimmend blad heeft.

Veel van de sieruien met grote bolronde bloeiwijzen zijn overigens lang houdbaar in de vaas en daarom populair in de bloemsierkunst. En niet alleen de bloemen, maar ook de verdroogde zaadbollen die eindeloos houdbaar zijn. Spuit ze desgewenst zilver of goud en verwerk ze met kerst!