Jam en gelei maken

Jam is de verzamelnaam voor broodbeleg dat van fruit en suiker is gemaakt. Meestal gaat het dan om een bereiding met kleingemaakte vruchten. Confituur bevat grotere stukken fruit dan jam. Gelei wordt van vruchtensap gemaakt en is daarom helder.

Dit heb je nodig:
grote pan
schuimspaan
houten pollepel
theedoeken
zeef
trechter
potjes met deksel

Ingrediënten
Belangrijk is dat de vruchten mooi rijp en – vanwege eventuele schimmels – niet beschadigd zijn. Daarom moet je ze voor verwerking zorgvuldig uitzoeken. De suiker mag niet te grofkorrelig zijn, zodat de korreltjes in het vruchtenmoes goed oplossen. Voeg citroensap alleen toe om de smaak van de vruchten te accentueren, de kleur te behouden en het geleren en de houdbaarheid te verhogen.

Geleisuiker
De klassieke geleisuiker is de 1:1-suiker, voor 1 kilo vruchten wordt 1 kilo geleisuiker gebruikt. Vind je de verhouding 1 op 1 wat veel van het goede en wil je de hoeveelheid suiker verminderen, dan kun je ook speciale geleisuiker 2:1 of zelfs 3:1 gebruiken.

Potjes
Voor confituren, jams en geleien zijn zowel weckpotjes met beugel als potjes met schroefdeksel geschikt. Je kunt ze meerdere keren hergebruiken, maar ze moeten wel volledig afsluitbaar zijn. Kies voor een compote liever potjes met een deksel en een rubberen ring, omdat die voor het inkoken (wecken) beter geschikt zijn. Maak de potjes voor gebruik brandschoon door ze uit te koken of met kokend water te vullen; laat ze daarna op een schone doek drogen.

Vullen
Een trechter en saus- of soeplepel vergemakkelijken het vullen. Voor gelei kun je gewone trechters gebruiken omdat gelei geen stukjes fruit bevat. Er zijn echter ook speciale jamtrechters met een bredere opening waar grotere stukken fruit doorheen passen.

Geleiproef
Druppel na het eind van de kooktijd een theelepel jam op een klein bordje en laat de jam koud worden. Houd het bordje scheef en kijk of de koude massa eraf glijdt. Gebeurt dit niet, dan is de jam klaar.

Bewaren en houdbaarheid
Alles wat je inmaakt, bewaar je het best op een donkere koele plaats. Als je de potjes niet opent, zijn zelfgemaakte jams, confituren of geleien met geleisuiker 1:1 minstens een jaar houdbaar. Vergeet niet de datum op de potjes te schrijven.

Helpers in de nood
Is de jam te vloeibaar, dan kun je dit verhelpen door wat meer citroensap toe te voegen zodat de geleisuiker beter kan werken. Ook een beetje appelpectine met een neutrale smaak kan als aanvullend geleermiddel helpen.

Bekijk hier een basisrecept voor het maken van jam.