Raaf en kraai: slimme vogels

Een raaf en een kraai zijn slimme vogels, niet voor niets spelen deze vogels in de overlevering een belangrijke rol.

De Griekse filosoof Aristoteles vermoedde al dat raven intelligente vogels zijn die niet instinctief maar bewust handelen. Inmiddels weet men ook dat veel soorten in staat zijn om bijvoorbeeld eenvoudige ‘gereedschappen’ te gebruiken om iets voor elkaar te krijgen en dat ze zeer snel leren.

Heilige vogels

In de oudheid schreef men de kraaiachtigen magische krachten toe en vereerde men ze als goddelijke schepsels. Odin, de oppergod uit de Noordse mythologie, was steeds in het gezelschap van twee raven, Huginn en Muninn. Hij stuurde ze op verkenning uit om nieuws uit de wereld van de mensen te weten te komen. Ook in de indiaanse cultuur werden raven als heilige vogels beschouwd.

Kraai en raaf, galgenvogels

Vanaf de middeleeuwen was het gedaan met het goddelijke aanzien van de zwarte vogels. Ze werden vooral nog in verband gebracht met ongeluk en ziekte én met heksen. Om ongeluk af te wenden spijkerden de mensen zelfs een dode kraai of ekster op hun huisdeuren. Vanwege hun gewoonte om naast insecten, eieren en vruchten ook aas te eten, noemden men ze zelfs ‘galgenvogels’, aangezien ze ook aan opgehangen misdadigers pikten.

Negatief beeld van de raaf en kraai

Of het met hun reputatie goed komt? Het volksgeloof schreef aan de slimme en zeer sociaal levende vogels door de eeuwen heen tal van negatieve eigenschappen toe. Zo is een dag vol ongeluk een ravenzwarte dag en betekent ‘de kraaienmars blazen’ doodgaan. Uitdrukkingen die niet bepaald bijdragen aan een ander imago van de vogels. Probeer daarom deze winter eens anders naar die brutale kraaien in je tuin te kijken. Geniet van hun prachtige, zwart glanzende verenpak, bestudeer hoe ze handelen en bedenk dat ze, ondanks hun gekras, tot echt zangvogels zijn!

Ontaarde ouder

Als een Duitse moeder haar kind verwaarloost, wordt ze ‘Rabenmutter’ genoemd. De term is waarschijnlijk ontstaan vanuit het negatieve beeld van de raaf, want eigenlijk gaan vader en moeder raaf juist heel liefdevol met hun jongen om: terwijl de vader voedsel zoekt, blijft de moeder bij de blind en naakt geboren kuikens op het nest.

De jongen van de raaf willen echter zelf, al vóór ze in staat zijn om echt te vliegen, het nest verlaten en de wereld verkennen. Zo vliegen jonge kauwtjes en zwarte kraaien na gemiddeld dertig dagen al uit. Eenmaal op de grond zien ze er door hun onbeholpen pogingen om te vliegen totaal hulpeloos uit. Daardoor ontstaat de indruk dat de ouders de jonge vogels in de steek hebben gelaten of moedwillig uit het nest hebben geduwd.

Wist je trouwens dat ook de Vlaamse Gaai tot de kraaiachtigen behoort? En kijk wat jij kunt doen om vogels in jouw tuin te helpen tijdens de koude wintermaanden.